On future and fortune

by Ana Victoria Bruno | Sunnudagur.01.2021 | artzine in english, Umfjöllun

On future and fortune

A detailed model of a house in ruins lays on the floor on a pile of black sand, the miniature interior design furniture clashes with the wreckage scattered around the building. The roof, as well as one of the four walls, has collapsed, nonetheless two design metal chairs are placed on the second floor close to a window, a corner where to relax and enjoy the view. A white corridor with a futuristic design resembling that of Star Trek spacecrafts extends outside of the house, goes around it and leads to the inside: a fancy entrance which offers an alternative to stepping through the detritus of the torn down wall and access the house with another perspective.

The floor of the gallery is demarcated by black lines, a sports field of a game which rules are unknown to us. A chair on the corner, the human-size version of the scaled down design metal chairs in the model of the house, opens up to the possibility of a privileged point of view which is however for no one to enjoy – the gallery is in fact closed and the exhibition can be seen only through the wide window of Harbinger. One of the arms of the chair is replaced by a small metal plinth on which a twelve-faced die lays.

The same die is presented to us in two paintings on the walls of the gallery, but this time is depicted as broken. A painting of a naked person turning their back to us and holding a spear constitutes the only human presence in the exhibition.

Dcethrone (armored luxury), polished steel, sand, dice.

Detail of dice rolling bowl, polished steel, sand, dice.

2020, prospect (20 sided die in 20 pieces), oil on woodboard and 2020, retrospect (20 sided die in 20 pieces), oil on woodboard.

The exhibition Core Temperature by Fritz Hendrik looks at the future of “our house”, planet Earth, it focuses on and brings together two specific perspectives on the fate of the world: that of those who see the future as a sort of Mad Max post-apocalyptic scenery, where extreme global warming and its consequential catastrophic natural events destroy everything humans have built throughout the centuries, bringing the human species to extinction; and that of those who have faith in the humankind technological progress and believe geoengineering will save us.

Global warming and ecology are issues which are taking up more and more space in global discussions about the future of our species, in particular nowadays, since the year 2020 brought us to face the fragility of our humankind. Coronavirus managed to bring the whole world on its knees. We, first world countries citizens and wealthy enough to be able to isolate in our own homes, have found ourselves lost and broken. We renewed and incremented our long lasting relationship with technology, a companion which gives us access to endless entertainment, allowed us to keep working from home and to engage with loved ones when restrictions prohibited us from meeting in person.

Philosopher Rosi Braidotti in her recent essay We Are In This Together, But We Are Not One and the Same claims that Covid-19 is a man-made disease, it is the result of human interference with the ecological balance. In her opinion it is a paradox that we turned to technology as a result, because that is what caused the problem in the first place. In the same essay she calls for a reconsideration of the binarism between culture and nature, drawing from post/de-colonial and indigenous theories which, in her words, “have a great deal to teach us”. This is for Rosi Braidotti, a time to avoid and fight apocalyptic thinking, it is instead “a time to organize and not agonize”, to reconsider how we live.

Detail of core temperature, mixed media.

The exhibition is strongly inspired by the roleplaying game Dungeon & Dragons, in which players create their own character and embark upon adventures in a fantasy world. The success or failure of actions taken by players are dictated by the rolling of dice. Fortune plays a big role in the game, as well in the exhibition Core Temperature. Dice appear here and there as symbols of the uncertain result of our actions: the future of our world is beyond our control. A die pops up when one scans the QR code on the gallery window with a smartphone, the polyhedric die rolls into our screens and breaks apart.

Dice are there to feedback on our actions, just like they do in Dungeon & Dragon, to give us a result on which we can adjust our actions for a better future. This does not only concern collective actions taken on a bigger scale by humankind, but also our individual commitment to a more sustainable life-style, small gestures that most of us undertake daily to take care of the environment in the hope to contribute to saving our planet. Despite everything around us collapsing, we still make sure to carefully wash jam jars and beer bottles before putting them in the recycling bin.

The dice in the exhibition represent the questioning of these actions: Are they even useful in the short or long run? Are we contributing in a tiny, tiny, tiny way to change the course of human destiny?

An intact die lays on the chair of the privilege point of view, the empty chair on the corner to which no viewer has access. Capitalism and social and ecological issues are so strictly connected that it is hard to avoid reading that empty chair as where CEOs of big companies and industrialists sit, as they are the ones who could really make a difference, but the capitalist machine is all about one thing: Profit.

Installation view of the exhibition Core Temperature.

Detail, Scorelord, digital print, blý.

Donna Haraway, in her book Staying with the Trouble (2016), talks about making-with, which refers to engaging with the present, staying with other planetary organisms which are facing our same fate. The Covid-19 pandemic has proved that no matter how hard humans like to think of themselves as separate from nature, we are as a matter of fact part of the same ecosystem. That single bottle that we decide to recycle might not solve the waste overproduction problem, as well as cycling might not solve the pollution problem, but all the small actions we take represent steps toward a better society, as well as normalise a way of understanding our position in the world and our role in it which leans toward symbiogenesis – becoming by living together.

The dice are broken, but, after all, it doesn’t really matter.

POV (point of view), oil on woodboard.

Core Temperature was on view at Harbinger from November the 13th, 2020 to January the 1st, 2021.

Photographs published with the permission of the artist.
Fritz Hendrik’s website: www.fritzhendrik.com

Verðlaunalistamaðurinn Guðný Guðmundsdóttir

by artzine | Föstudagur.01.2018 | Viðtöl

Verðlaunalistamaðurinn Guðný Guðmundsdóttir

Guðný Guðmundsdóttir er myndlistarkona í Berlín. Ég hitti Guðnýju á hverfisbar í Mitte hverfi Berlínarborgar sem er leynistaður þeirra sem búið hafa lengi í borginni. Það er vel við hæfi. Guðný hefur búið í Mitte hverfi í næstum áratug og þar áður í Hamborg í tólf ár þar sem hún lærði myndlist í HfbK. Tilefni hittingsins er að nýlega vann Guðný myndlistarverðlaun í fyrrverandi heimaborg sinni. Meira um það síðar.

Guðný ólst upp á 8. áratugnum í Seljahverfinu en var með annan fótinn á Baldursgötunni og miðbænum þar sem amma hennar bjó. Guðný hefur ekki sýnt mikið á Íslandi en minnistæðar eru einkasýningar í Listasafni ASI árið 2003 og ári síðar í Ásmundarsafni og árið 2009 í Hafnaborg og núna síðast í Týsgallerí árið 2014.

Guðný gerir list sem yfirleitt frekar efnislega viðkvæm og krefst líkamlegrar nærveru frekar en að vera gerð fyrir instagram. Hver lína á sitt andartak á blaðinu og skúlptúrar eru oft úr pappír, plastfilmum og öðru léttu efni. Þegar haft er í huga að upphaflega útskrifaðist Guðný úr keramikdeild Myndlista- og handíðaskólans kemur ekki á óvart að leir kemur við sögu í mörgum verkanna.

Allar myndirnar í greininni eru frá sýningunni „Swing by 2“ í Poolhaus gallery, Hamborg, Þýskalandi. Nafn innsetningarinnar er „Der ewige Tee“. Ljósmyndari: Jan Bauer.

‘Það var þannig að Bernd og Ingeborg Kahnert fluttu frá Sviss til heimaslóðanna í Hamborg til að eyða ævikvöldinu og flytja til Blankenese sem er gamalt fiskiþorp á jaðri Hamborgar. Þorpið stendur við Elfurá. Þarna býr mikið af fólki sem veit ekki aura sinna tal en veit kannski ekki mikið um myndlist eða menningu yfir höfuð. Þetta er það sem er sagt í Hamborg um þá sem búa í Blankenese. Kahnert hjónin langaði að fá líf í kringum sig og höfðu keypt húsnæði sem er sundlaug og tehús, upphaflega frá 3. áratugnum. Það hafði verið semsagt yfirbyggt og tengt saman í japönskum stíl á 8. áratugnum. Á tímabili hafði sundlaugin meira að segja verið í eigu hins goðsagnakennda Axels Springer. Hann var svo langur að hann gnæfði yfir alla. Svo gekk hann helst um á háum herrahælum til að sýnast ennþá hærri. Hann lét sig samt hafa það og fór stundum úr skónum og synti í lauginni sinni. Ekki löngu eftir að Springer seldi eignina frá sér, um miðjan 9. áratuginn, féll staðurinn í niðurníðslu en fyrir nokkrum árum létu svo Kahnert hjónin gera þetta upp með það fyrir augum að þarna gæti verið sýningarhald og ýmislegt annað menningartengt.’

Kahnert hjónin byrjuðu nýlega að safna myndlist og komust þannig í glæsilegan hóp safnara í Þýskalandi. Það eru fleiri myndlistarsafnarar í Þýskalandi en í nokkru öðru Evrópulandi.

‘Það eru skiptar skoðanir um það af hverju fólk byrjar að safna. Mörgum finnst sem myndlistin hafi verið tekin hálfpartinn í gíslingu af auðkýfingum og fólki af aðalsættum sem kannski fyrir svona tíu, fimmtán árum vissi hvorki haus né sporð á samtímamyndlist eða listasögu yfir höfuð, sérstaklega eftir stríð.’

Hvað sem því líður þá hafa Kahnert hjónin tekið upp á því að safna og sýna myndlist. Þau buðu Guðnýju að vera með einkasýningu sem átti sér stað í desember síðastliðnum. Boðið kom með ársfyrirvara og var vandað vel að öllum undirbúningi.

‘Þjóðverjar taka hlutina föstum tökum og vilja gera vel. Það er ekki kastað til á síðustu stundu. Virðing fyrir verkinu sem og hugsmíðum á sér svo langa sögu. Myndlist er svo hátt metin og vinna og tími myndlistarmanna ekki tekinn sem sjálfsögðum hlut.’

Það er skemmtilegt við þetta verkefni hjónanna er að þau skipuðu tvískipta óháða dómnefnd sem velur listamann ársins og hlýtur hann verðlaunapeninga. Í dómnefnd er hópur fagfólks og svo er líka hópur nágranna og allir hafa jafnt atkvæðavægi. Það myndast ákeðinn núningur og samtal á milli lærðra og leikra. Þannig vill Kahnert fólkið virkja nágranna sinna og vekja á myndlist og skapa stemmingu í hverfinu. Þetta hefur heppnast vel enda vanda þau sig mjög til verka. Það vill svo vel til að Guðný vann þessi verðlaun fyrir bestu sýningu í ‘Poolhaus’ árið 2016 og verkin því náð að sannfæra báða hópana um hversu framúrskarandi hennar verk séu. Vissulega eru listasöfnun einkaaðila stór og mikilvægur hluti í stuðningskerfi listamanna. Margra alda hefð er fyrir þessu meðal borgara- og yfirstéttarinnar og mikil þekking hefur safnast fyrir sem hefur skilað sér í stórkostlegum einkasöfnum. Ingvild Götz safnið í München og Harald Falkenberg safnið í Hamborg eru ágætis dæmi.

‘Þetta eru virkilega vel ígrunduð söfn sem hafa líka byggst upp á frekar löngum tíma.‘, segir Guðný.

Það er samt ekki alltaf það sem er í gangi.

‘Gestir á verðlaunafhendingunni voru bland af fólki úr hverfinu og myndlistarsenunni í Hamborg. Við sátum þarna ég og sá sem deildi með mér verðlaununum [innskot: á listamannaspjallinu]og það spunnust upp umræður um það hvort gestunum þætti mikilvægt að fá útskýringar á verkunum. Sumum þótti það mjög mikilvægt en mér fannst það koma skemmtilega á óvart að það var þarna sérstaklega einn maður sem tók til máls og fleiri menn með honum sem vildu helst ekki kynnast listamanninum eða hans upphaflegu hugmynd. Þeim fannst meira varið í að njóta listaverksins augliti til augliti án útskýringa frá listamanninum sjálfum. Maður skynjaði þarna smá von þegar hann sagði það þessi maður vegna þess að það hefur aukist svo mikið að fólkið sem er allt í einu komið upp á dekk í listheiminum að það þarf sumt mikla persónulega athygli frá listamanninum. Hún eykst jafnt og þétt krafan um tíma listamannsins, félagsskap og í raun og veru er þessi tilhneiging að skreyta sig út á við með listinni. Listamaðurinn er stundum orðinn að einhverju svona sirkusdýri og listin að einskonar leiktjöldum í veislum hjá ríku fólki. Þetta var ekki alveg svona ýkt fyrir um svona tuttugu árum í Þýskalandi en frá því um 2000 hefur orðið mikill uppgangur hjá yfirstéttinni og aðlinum í Þýskalandi. Þetta fólk er farið að láta bera meira á sér og gera kröfur.’

Guðný hefur margt til málana að leggja enda þekkir hún senuna vel. Við höfum lokið við ´Schinekenkäsertoast’ sem barþjónninn bjó til fyrir okkur af mikilli kostgæfni og virðingu fyrir eigin starfi. Nokkrum mánuðum síðar þegar viðtalið er fullklárað höfum við komist að því að barþjóninn hafi skyndilega orðið bráðkvaddur. Heimurinn er hverfull. Við yfirgefum leynistaðinn og höldum út á vit borgarinnar.

Hulda Rós Guðnadóttir

Vídeóið með greininni er verk Huldu Rósar. Meira um það: www.whiterabbitonline.org

Vefsíða Guðnýjar: www.gudnygudmundsdottir.com/visual-artist

Ljósmyndir með grein: Jan Bauer / Courtesy Gudny Gudmundsdottir