Veruleikinn frá vana til undrunar: Róf Haralds Jónssonar

Veruleikinn frá vana til undrunar: Róf Haralds Jónssonar

Veruleikinn frá vana til undrunar: Róf Haralds Jónssonar

Fyrir þá sem, eins og undirritaðan, hafa myndað sér þá óviljandi venju að slá takt eða telja skrefin í huganum þegar gengið er og hugurinn sé ekki upptekinn við veigameiri hugsanir, kunna fyrstu kynnin við nýjustu sýningu Haralds Jónssonar myndlistarmanns að virka fremur náin. Eins og létt óvænt snerting, sakleysislega uppáþrengjandi og nærgætin á sama tíma. Er maður nálgaðist innganginn á Kjarvalsstöðum virtist skrefaupptalningin í höfðinu verða smám saman háværari, jafnvel tvöfaldast og loks bergmála í ytra rýminu. Allt gerðist þetta á örfáum sekúndum, áður en maður áttaði sig á hljóðinnsetningunni í portinu, þar sem heyra mátti unga stúlku telja hressilega.

 Haraldur Jónsson fagnar um þessar mundir þrjátíu ára ferli en yfirlitssýningin Róf, á vegum Listasafns Reykjavíkur, kemur til með að gera þeirri sérstöðu sem hann hefur skapað sér í íslensku listalífi skil á slíkum tímamótum. Rýmið í víðum skilningi – ytri jafnt sem innri rými og tengsl manns við þau – hefur í gegnum tíðina verið Haraldi hugleikið. Ýmisskonar rými voru nýtt í gerð sjálfrar sýningarinnar, en verkin á henni er að finna á víð og dreif í safnhúsinu, svo sem á almannafæri og jafnvel á netinu, á Instagram-síðu Haraldar. Gjörningar koma einnig við sögu á sýningunni, en deila mætti nánar um hverskonar rými slíkt listform eignar sér: Staðinn sem gjörningurinn gerist á, tímann sem hann fyllir, víddir minnisins um leið og honum er lokið, eða – reyndar ekki ólíkt öðrum listformum – áhorfendurna sjálfa sem „hljómbotn“.

 Gengið er inn í Vestursal safnins á milli veggja þakinna með hundruðum orða yfir tilfinningar. Tilfinningaveggfóður heitir þetta verk en sjálfur títill sýningarinnar, sem mætir augnaráði gestanna einmitt fyrir enda gangsins, kynni á sinn hátt að lýsa því breiða rófi hugar- og likamsástanda sem þar birtist. Þegar komið er inn í salinn blasir við lífleg uppsetning allskyns fjölbreyttra gripa – annarskonar róf. Haraldur hefur allajafna leitað til ólíkra miðla og fundið listrænu iðju sinni margbreytilegar birtingarmyndir. Listrænni rannsókn sem hefur á hinn bóginn sýnt langvarandi áhuga fyrir ákveðnum viðfangsefnum. Markús Þór Andrésson sýningarstjóri ritar í kynningartexta að viss „áhugi á mörkum hins innra og hins ytra – og leiðunum þar á milli“ einkenni þau verk Haraldar sem fást við lykilviðfangsefnið líkamann. Sjá má hvernig slíkt grundvallaratriði var útfært í uppbyggingu sýningarinnar í heild sinni, sem snýst í kringum fjögur meginþemu: Líkama, tilfinningar, skynjun, tungumál. Nú ef líkaminn felur í sér innra rými, ef hann er okkar tengiliður við ytri heiminn, og skilja má hann sem sjálf mörkin milli hins innra og hins ytra, þá eru tilfinningar, skynjun og tungumál vissulega mismunandi leiðir þar á milli. 

 Einnig mætti skilgreina sem höfuðáttirnar í leiðangri um verkin reynslu, efni og tungumál. Algeng aðferð hjá Haraldi virðist vera sú að framkalla skynjanir og sýna okkur hluti í öðru formi en því sem við höfum vanalega reynslu af. Til að mynda er „leikið“ með að hlutgera óefnisleg fyrirbæri og skipta út beinni reynslu af einhverju fyrir hugtak hins sama, semsagt miðla reynslunni í gegnum tungumálið. Þetta er ef til vill einskonar viðleitni um (ó)þýðanleika merkingarinnar, þvert á skynfæri og vitsmuni.

Eitt fyrsta dæmi um þetta má finna í seríunum Anatomy of feelings, Diagrams of feelings, Emoscans og Emograms. Þessar ólíku myndaraðir eru afrakstur rannsókna sem Haraldur hefur lagt ítrekað stund á í gegnum tíðina, og ganga hver á sinn hátt út á það að myndgera tilfinningar. Þetta fer frá einfaldari stílfærðum teikningum yfir í aðrar heldur flóknar og óreiðukenndar, og enn aðrar myndir unnar með tölvu. Hér á ferð eru verk Haraldar sem sennilega búa við sterkari listsögulega hefð að baki sér. Auðvelt er til dæmis að rekja skyldleika við viðleitni abstraktlistamanna síðustu aldar til að setja fram sálarlíf sitt með sjónrænum hætti, en líka við „ósjálfráðu“ teikningaraðferðir súrrealistanna sem áttu að ná fram ósvikinni tjáningu. Hið myndgerða ástand er þó viljandi lagt fyrir áhorfandann hér, svo hann geti þreifað sig í gegnum það eins og einhverskonar skúlptúr, rými eða margræðan texta, og mögulega fundið einhverja samsvörun innra við sig.

Upp úr holdlegra sviði okkar líkömnuðu tilveru sprettur hins vegar 37°C. Þetta eru tveir nær jafnlitaðir rauðir fletir, hvor í lítillega frábrugðnum litbrigðum. Haraldur notaði sýni úr eigin blóði og vísar títillinn til hitastigs þess. Hann blandaði svo staðlaðri listrænni framsetningu á myndefni (sem í þessu tilfelli er sjálft hráefnið í myndina) saman við vísindalega staðreynd um það, og ýjaði hugsanlega um leið að samsvörun milli hitastigs hins efnislega fyrirbæris og skynjunar heita litarins. Einblínt er á birtingarmyndir blóðsins, án þess að hluturinn sjálfur sé nokkurn tíma nefndur eða komi augljóslega fram í verkinu. Ef við leiðum hugann að hugmyndum um blóð sem groddalegt og jafnvel truflandi fyrirbæri, gróflega birtingu líkamsverunnar og lífssins (ólíkt læknisfræðilegu samhengi þar sem blóðið er undirsett hreinlæti og finnur sér farveg í pípum og hylkjum, sbr. Blóðnám), þá kann vel að virðast sem svo að við einskorðun við tiltekin einkenni þess og síðan ummyndun í mynd og listhlut („æðri veru“), hafi viss „uppleysing“ hlutarins hafi átt sér stað á sama tíma og birtingar hans eru hlutgerðar.

 Ummyndun fyrirbæra kemur gjarnan fram í vinnu Haraldar með tómið, en hann hefur til dæmis oft beint athygli sinni að myrkri og þögn. Slík verk fá mann til að virða fyrir sér fjarverunni og virkja um leið með öflugum hætti ímyndunaraflið, en þetta líkist aðferðafræði sem John Cage varð þekktur fyrir. Almennt höfum við ekki beina reynslu af fjarveru, heldur speglast hún í einhverju sem er ekki til staðar, þ.e.a.s. sem skortur. Á sýningunni birtist hún hins vegar í Breiðtjaldi, vegglangri slengju af svörtu hljóð- og ljóseinangrandi efni. Þrátt fyrir svipmót með einlita abstrakt málverkum er aðalatriðið hér ekki hvað þessi jafni flötur gefur af sér, þvert á móti það að hann gleypir hljóð og ljós, getur sem sagt beinlínis komið í veg fyrir skynjanir.

 Íkónísk að þessu leyti – og í raun innan ferils Haraldar almennt – eru þó sérstaklega verkin Krumpað myrkur og Fontar. Verkin eiga það sameiginlegt að byggjast á einföldu innsæi, sem gerir þeim kleift að koma til skila með óvenju skilvirkum og áhrifamiklum hætti. Krumpað myrkur samanstendur af krumpuðum svörtum örkum, í einni hrúgu sem tekur yfir horn salarins. Myrkrið er hér sem sagt hvorki frádrægt (skortur á ljósi) né alltumlykjandi ástand, heldur jákvæð, áþreifanleg og afmörkuð nærvera. Haraldur hlutgerir óefnislegt fyrirbæri, hvort sem útkoman verði túlkuð sem bókstaflegt myrkur, hugarástand, rými eða sá táknræni gerningur að losa sig við eitthvað. Eins og í 37°C er liturinn í hlutverki sjónræns vísis sem, ásamt titlinum, gerir kleift að þekkja fyrirbærið sem verkið vísar í.

 Það er hins vegar tungumálið sem hlutgerist í Fontum. Listamaðurinn mótaði séríslensku stafina Þ og Ð úr hljóðeinangrandi tjörutex-plötum, færði sem sagt letur í þrívíddarform, steypti hljóð og hugtak í hlut, efni. Stafir (hvort sem um ræðir tölu- eða bókstafir) teljast ekki til náttúrulegra fyrirbæra sem fyrirfinnast í umheiminum, heldur eru þeir sértekningar sem nýtast mannverunni við að lýsa heiminum; þeir eru ekki einungis „einföld“ hljóð, að jöfnu við önnur, heldur skilgreindar og samþykktar eindir sem byggja upp orð, hinar mærkingarbæru einingar tungumálsins. Þeir eru alfarið afurð manna, og við mætum þeim ekki í umhverfinu nema sem grafíska framsetningu og töluð hljóð í rýminu – opinskáa merkingu, í stað opna og óræða sem liggur ósögð í aðstæðum og hlutum. En í tilfelli Fonta verður staða stafanna enn átakanlegri, því sérstæði Þs og Ðs gerir þá jafnframt að hluta af sjálfsmynd íslensku þjóðarinnar, að menningarlegu atriði. Því áleitnari verður þar af leiðandi sú þversögn sem listamaðurinn skapar með því að hlutgera stafina í hljóðeinangrandi efni: Þversögn milli eðlis hljóðsins og virkni framleiðsluefnisins, sem felur í sér táknræna – og kaldhæðnislega – sjálfseyðingu.

 Tungumálið sjálft virkar þannig sem rými til að útfæra umræddar umbreytingar. En það að snúa ýmsum fyrirbærum í orð, sem sagt í hugtök og hljóð, og síðan þeim sömu í bókstafi og letur – þetta er margrætt ferli, sem getur í senn táknað hlutgerð eða uppleysingu. Helst hlutur, eða frekar skynjun og „merking“ þess, óbreyttur í gegnum þessar myndbreytingar? Haraldur hugar að þessu á sérstakan hátt einnig í heitum verkanna, en hann nýtir sér gjarnan víddirnar, mætti segja „merkingarauðinn“, sem felst í margræðni þeirra orða sem bera fleiri en eina merkingu (sbr. Leiðslur, Svipir, Fontar, o.s.fr.). Tungumálin eru auk þess mörg og gerólík, þar af leiðandi verða því fleiri myndirnar sem eitt og sama fyrirbærið getur birst í, a.m.k. í mannasamskiptum. Þannig lætur Haraldur til dæmis tvítyngda einstaklinga skrifa á glugga safnsins orðið „fiðrildi“ í mismunandi tungumálum. Það er ekki hin lifandi vera, með skrautlega útliti sínu, sem staðnæmst á yfirborð glersins, heldur letur, orð (hug-myndir) sem vísa til hennar, orð sem eru svo ólík sín á milli að spurning getur vaknað um hvort mismunandi form þeirra kunni að standa í einhverjum tengslum við breytileg litbrigði í sjálfri hugmyndinni um hlutinn.

 Drengur fer með orðalista yfir gerðir af tilfinningalegu ástandi, með eintóna og hlutlausri rödd; önnur rödd heyrist nefna nákvæm litbrigði í myrkrinu. Í hljóðinnsetningunni Herbergi, nú á salernum safnsins, telur ungi drengurinn upp hvert orð á fætur öðru, en merking þeirra gengur sennilega úr greipum honum í sumum tilfellum. Hann er þar að auki nýlega læs og lendir hér og þar í erfiðleikum við lesturinn. Tilfinningarnar, í formi orða og hljóða, birtast þá sem mállegar einingar sem hinn mælandi kljáist við, hann þarf að þekkja hugtakið í gegnum letrið og bera það svo fram í gegnum líkama sinn, svo það komist til eyrna á hlustanda. Tungumál er skúlptúr – hugsanlega abstrakt skúlptúr, sem vísar í allskyns fyrirbæri. Í Myrkurlampa er slíkum skúlptúr komið fyrir í myrkvað rými. Þar stendur gesturinn og kallar fram skynjun af þeim margvíslegu litbrigðum sem hvísluð eru til hans, reynir að afmarka merkingu þessara ítarlegu heita, oft rík samskynrænum tilvísum – „ferskjugul“, „kaffibrúnt“, o.s.fr. Ef við lítum aftur, í þessu samhengi, á Tilfinningaveggfóður finnum við þar athyglisverða „þversögn“ sem felst víða í verkum Haraldar. Yfirþyrmandi massi tilfinninga er steyptur fyrir áhorfandanum í formi orða, og skapast togstreita af augljósri fjarlægð búin til milli táknvísis og táknmiðs, milli sléttra flata orða og hins margbrotna landslags mannlegs ástands sem glittir þar í. Listamaðurinn veldur ekki beinni upplifun með skynrænum leiðum, hann lætur tungumálið miðla henni – á sama tíma geta hin mældu orð breyst í sviðsetta skynjanlega hluti.

 Ofannefndu dæmin þrjú vekja náttúrulega athygli á ósamræminu – að eðli og birtingu til – milli tilfinninga og þeirra tungumálalegu eininga sem þær eru iðulega smækkaðar í, fyrir sakir skilvirks miðlanleika þeirra í samskiptum. Á meðan slíkt kynni að vera engin ný uppgötvun, er staðreyndin hins vegar sú að hið sama gleymist auðveldlega í vanabundna sambandi okkar við veruleikann, og Haraldur sýnir það á afar glöggan hátt.

 Sömu verkin gætu þó jafnframt virkað eins og umdeilanlegar tilraunir til að jafna út upplifanir – á borð við kenndir og liti – sem kunna að vera misjanflega tilfinningalega hlaðnar og áhrifamiklar. Eins og til að gefa okkur færi á að nálgast þær, hafa nokkurskonar reynslu af þeim og e.t.v. jafnvel fella dóm, af hlutlægni – laus við beina upplifun og samhengisbundna þætti sem geta haft áhrif á hana. Eiginleg hugmyndareynsla. Svo áhrifarík fyrirbæri væru með slíkri framsetningu færð nær þeirri röð einhæfra og hlutlausra tala sem mætir gestum við innganginn. Heldur öfugt, því stúlkan veitir „innihaldslausu“ talningu sinni mun meira og líflegra skap en tilfellið er annarsstaðar.

 Við gætum reyndar farið svo langt og að segja að einmitt hljóðverkið Bil, þar sem gefst að heyra lófaklapp og blístur í gangi safnsins, sé það tjáningarmesta þrátt (og einmitt) fyrir merkingarfræðilega sneidda, margræða inntak sitt. Hér standa frásagnarmáti gegn inntaki, skynjun gegn vitund – tvennskonar merking á ferðinni. Skýrgreind en „flöt“ hugtök víkja fyrir óræðari en „upphleyptum“ líkamlegum tjáskiptum.

 Merkingin í óræðninni og óorðað inntak skynjunarinnar koma við sögu í ýmsum verkum á sýningunni. Þú og ég heitir til dæmis speglaborð sem á blandast samhengislausar setningar og teikningar; þær mynda mörg dularfull brot sem virka eins og sprottin upp úr óþekktum frásögnum. Erfiðleikinn í að lesa nokkuð röklegt úr þessum samsettu myndum kann einmitt að benda til þess að hér á ferð séu tilraunir til að ná utan um og lýsa annarskonar inntaki, eins og skynjunum og óljósum hugrenningatengslum. Aftur kemur þetta fram í TSOYL (skammstöfun fyrir The Story of Your Life), ljósmyndaverkefni sem Haraldur byrjaði á árið 1987 og heldur enn áfram. Myndefnið er margbreytilegt, en það sem ljósmyndirnar eiga sameiginlegt er einmitt hvað það þykir tilviljunarkennt og ósviðsett. Þær virka eins og gripið hafi verið fram í fyrir einhverju ferli, inn í óþekkta frásögn eða aðstæður. Eins hversdagslegar og þessar myndir eru í grunninn, það er eitthvað óútskýrt við þær – þær birtast fyrir okkur beint og án samhengis, sem er eins og falið fyrir utan ramma þeirra, fyrir aftan myndina sjálfa. Haraldur smellur af þegar hann tekur eftir óvæntum atriðum eða óvenjulegum uppákomum sem beinlínis rjúfa hjúp vanans í sambandi manns við veruleikann – eða stífla „færiband“ móttöku og lesturs manns á umhverfinu. Náskyld efnistök er að finna í þeim tugum myndbanda sem Haraldur hefur reglulega sett inn á Instagram-síðu sína undanfarin þrjú ár. Hvert myndband er þar titlað með einföldu orði, en segja má að útkoman sker sig oft (sérstaklega með tilkomu titlanna) ekki síður í átt að öðrum verkum listamannsins – t.d. Heimskautaávöxtum og Stjörnuhverfi – þar sem aðstæður eru myndaðar og kenndar við önnur óskyld fyrirbæri, sem nokkur svipur er þó með. Ruglingur og samruni, hugarflug og innsæisstökk spila hér inn, í hugleiðingu um túlkun á raunveruleikanum sem er þó á mörkum vana og firringar. Í öllum tilfellum leiðir svipuð reynsla og sú sem er uppistaðan í ofannefnd verk til enduruppgötvunar umhverfisins síns.

Við nefndum í upphafi að líkaminn, okkar frumlægi veruháttur, er fyrsti tengiliður okkar við umheiminn. Í gegnum hann eiga sér stað vensl ytri og innri rýma – nokkuð sem Haraldur hugleiðir í sínum mörgu verkum sem hafa ýmiskonar op að viðfangsefni. Meðal verkanna sem fjalla um líkamann er Svipir, myndbandsverk þar sem föst innrömmun á andliti listamannsins sýnir hann breyta ítrekað um andlitssvip, með hægum hreyfingum. Myndskeiðið er athyglisvert ekki fyrir það eina að lýsa því rófi tilfinninga og framkoma sem gefið er í skyn af andlitinu, með allri margræðni og hárfínum blæbrigðum sem bregða fyrir á milli greinilegri, „fastmótaðri“ svipa. Verkið sýnir þar með einnig dæmi um samskipti milli líkama, óorðuð boðskipti sem bergmála í líkama viðtakandans áður en þeim verði miðlað til vitundarinnar. Tala mætti um ákveðið „andrúmsloft“ andlitsins, hér svipt samhengi og sett fram á svipaðan hátt og á rannsóknarstofu.

Auðvelt er að sjá hvernig díalektík og samskipti innra og ytra fléttast saman við annan lykilþráð í list Haraldar, þ.e.a.s. þátttöku áhorfandans. Líkt og ýmsir þátttökumiðaðir gjörningar (Leiðsla, Litun, o.fl.), sem eru beinlínis háðir spili áhorfenda, hefur Haraldur unnið innsetningar sem áhorfandinn gengur inn í og er þar „virkjaður“. Hér eins og víðar í list Haraldar er markmiðið það að láta áhorfendur enduruppgötva sjálfa sig í umheiminum, enduruppgötva hluti og önnur fyrirbæri, jafnvel listina sjálfa.

Segja má að þátttökuþráðurinn sé spunninn í tvær áttir á sýningunni. Sum verkin virka sem „skynjunarvélar“: Apparat eða umgjörð sem virkja gestinn. Þannig eru verk á borð við Myrkurlampi ekki sjálfstæðar, lokaðar einingar heldur umgerðir sem fullgerast aðeins með tilkomu áhorfenda. Þetta þátttökumiðaða eðli margra verka birtist hvað glöggvast í gjörningnum Blóðnám, sem verður í gangi á tilgreindum tímum yfir sýningartímabilið. Þar er gestum gefið tækifæri á að láta sérfræðing draga úr sér blóð og taka það með sér heim inni í hylki. Til þess að nokkuð verði skapað krefst verkið nærveru, viljugrar þátttöku og framlags gestsins. Það kemur bókstaflega við áhorfandanum til að kalla eitthvað fram í honum – draga eitthvað fram úr honum, sem hann fær síðan að taka með sér. Er þetta ekki grundvallarvirkni í stórum hluta allrar listarinnar? Eins og almennt er tilfellið þá er það sem gesturinn tekur heim frá móti sínu við listina persónulegt og ekki marktækt sem hlutur: Þannig hefur blóðhylkið táknrænt fremur en efnislegt, bókstaflegt gildi. Í endanum verður þetta ekki síður afar hittin aðferð til að benda á mikilvæga þátt líkamans, líkamlegu veru okkar, í reynslu af listinni.

Þráður þátttökunnar togast hins vegar út fyrir sýningarsalina og sjálfan listheiminn, inn í almannarýmið. Þannig er hljóðinnsetninguna Barn að finna á leikvelli á Klambratúni, verk sem aftur veltur á skiptum: Lýsingu á ákveðnu fyrirbæri í fjarveru hins sama. Raunveruleg börn leika sér á svæðinu á daginn og skapa með því tilsvörun fyrir innsetninguna, sem tekur við á kvöldin. Framlenging sýningarinnar inn á samfélagsmiðlana rímar síðan á vissan hátt við titilverk sýningarinnar, Róf, sem listamaðurinn segir vísa í skjámenningu samtímans og það örþunna rými sem fólk er nú farið að dvelja langar stundir í og athafnast. Verkið samanstendur af strimlagluggatjöldum, gulum appelsínugulum og rauðum, sem Haraldur fékk að setja upp í glugga nokkurra húsa á Flókagötu, í samráði við íbúana. Fólkið dregur frá og fyrir að eigin vilja yfir daginn, og stýrir þannig (sam)skiptunum inni- og útirýmis, hvenær og hvernig hvort þeirra opnast fyrir hinu með því að verða sjóninni aðgengilegt. Þannig fremur en verk í eiginlegu almannarými er hér um einskonar jaðarsvæði að ræða. Innsetningin er staðsett í einkarými á sama tíma og henni er þó beint að ytra rýminu, rými „hinna“ – áhorfenda og almennings. Samspilið sem á sér stað hér á mörkunum víkkar út, inn í samfélagslegt samhengi, merkingu hins innra og hins ytra. Og alveg eins og skynjun, tilfinningar og tungumál eru leið þar á milli þar sem um líkamann ræðir, þá er sjálf listin vissulega leið á milli rýma samfélagslíkamans.

Verk Haraldar eru eitthvað sem flestir geta tengt við vegna þess að þau fjalla um tilveru okkar – líkamlegu, tilfinningalegu, en líka vitsmunalegu – í heimi hluta og aðstæðna sem við reynum stöðugt að gera okkur einhverja grein fyrir, og höfum á hættu að festast síðan í. Í list sinni tengir Haraldur saman grunnform þekkingar okkar á heiminum, og þar með á okkur sjálfum: Skynreynslu, hugmyndir, tungumál. Sýningin á Kjarvalsstöðum kemur öllu þessu saman, án þess að útiloka neinn af þeim miðlum sem Haraldur hefur nýtt sér á leiðinni – og ber hér að nefna gjörningadagskrána Afsteypur, þar sem gamlir og nýjir gjörningar í bland verða framdir; né heldur bindur hún sig við rými sýningarsalarins eitt og sér, sem aftur á móti nýtur sín afar fjörlega í uppsetningunni – jafnvel þótt sum verkin kunni að koma fyrir sjónir eins og dálítið í lausu samhengi við hin nærliggjandi. Í ljósi þeirrar stöðu sem texti og yrt tjáning eiga sér í list Haraldar mætti deila um hvort skriftir hans hefðu mögulega getað fengið sitt pláss á sýninguna líka, en geta skal þess að nokkur brot úr skáldverkum hans er að finna í umfangsmikilli sýningarskrá sem gefin var út að gefnu tilefni. Þar finnast einnig fjölbreyttir textar eftir Markús Þór, Sigríði Þorgeirsdóttur, Sjón, og viðtal Katrínar Ómarsdóttur við listamanninn.

List Haraldar Jónssonar einkennist í senn af dýpt og kímni, glettni og glöggsýni. Listamaðurinn stendur fyrir samtímalegri listsköpun sem er bæði áhugaverð og aðgengileg, og þar sem myndmálið virðist búa yfir getu til að vekja forvitni áhorfandans. Spurningin er hvort það endurnýjist þannig hjá gestum sama dýrmæta forvitnin og listamaðurinn virðist sýna gagnvart umheiminum.

Lorenzo Imola


Sýningin stendur til 27.01.2019

Ljósmyndir: Lorenzo Imola og artzine.

Vefsíða: haraldurjonsson.com

 

Að nýta sér styrkleika andstæðingsins

Að nýta sér styrkleika andstæðingsins

Að nýta sér styrkleika andstæðingsins

Fjórir listamenn eiga verk á sýningunni Við hlið sem nú stendur yfir í Verksmiðjunni á Hjalteyri. Það eru þau Baldur Geir Bragason, Erwin van der Werve, Ingunn Fjóla Ingþórsdóttir og Magnús Helgason sem jafnframt er sýningarstjóri. Verkin eru ólík en öll eiga þau í samtali við húsið sjálft – enda eiginlega ekki annað hægt þegar Verksmiðjan er annars vegar. 

„Ég laumaðist fyrst inn í Verksmiðjuna fyrir um 20 árum síðan þegar þáverandi tilvonandi kærastan mín bauð mér hingað í bíltúr. Ég hef fylgst með þessu húsi og haft listrænar taugar til þess síðan þá,“ segir Magnús Helgason sem tekur á móti blaðamanni í Verksmiðjunni. Úti er sól og blíða en inni í þessum stóra steinkumbalda er hrollkalt – og þótt áratugir séu liðnir síðan síldin flæddi um salina er lyktin enn á sínum stað. Þetta hús hefur næstum því óþægilega mikla nærveru. 

Ljósmynd: Magnús Helgason.

„Ég var sko logandi hræddur við að sýna hérna. Þetta rými er svo yfirþyrmandi,“ segir Magnús sem var hálfpartinn narraður til þess að stýra þessari sýningu af verksmiðjustjóranum Gústaf Geir Bollasyni. Þá var Erwin van der Werve þegar kominn að borðinu og Magnús valdi tvo aðra listamenn í hópinn, þau Ingunni Fjólu Inþórsdóttur og Baldur Geir Bragason. „Þetta eru allt listamenn sem vinna verk sem mér fannst henta þessu húsi,“ segir Magnús en flest verkin eru ný og unnin sérstaklega fyrir sýninguna með rýmið sem útgangspunkt. 

Hluti af verki Ingunnar Fjólu. Ljósmynd: Magnús Helgason.

Hluti af verki Baldurs Geirs. Ljósmynd: Magnús Helgason.

Hluti af verki Erwin Van Der Werve. Ljósmynd: Magnús Helgason.

Verk Magnúsar Helgasonar Ariel. Ljósmynd: Magnús Helgason.

Verk Baldurs Geirs, Megin, tekur á móti okkur þegar við göngum inn í salinn. Þetta er skúlptúr innsetning í nokkrum hlutum. Hvítar járngrindur sem mynda línur og form í rýminu og minna einhvernveginn samtímis á hindranir og grindverk sem eiga að stýra manni í rétta átt. Svolítið eins og borðarnir sem afmarka raðir á flugvöllum. Hér breytir sjónarhornið upplifuninni ört. Þegar horft er inn í salinn virðast grindurnar óyfirstíganleg hindrun, þegar nær er komið sést að þær afmarka reiti í rýminu og séð að ofan verða þær að léttum og leikandi formum. 

Verk Ingunnar Fjólu. Video tók: Gústaf Geir Bollason.

Innar í sama sal er verkið Augnablik. Þar hefur Ingunn Fjóla málað litríka fleti á súlurnar og sett upp stóra rólu sem hægt er að róla sér í. Þetta er leikur með hreyfingu og liti þar sem síbreytilegt sjónarhorn áhorfandans úr rólunni, breytir skynjun hans á rýminu. Hreyfing er líka þungamiðjan í verkinu Streymi en þar lætur Ingunn Fjóla litla mótora draga bönd á milli hæða. Þegar þau ferðast upp og niður teikna þau mynstur í rýmið og minna um leið á fyrri starfsemi hússins þegar síldin streymdi um Verksmiðjuna á færiböndum.

Hluti af verki Magnúsar Helgasonar. .Ljósmynd: Magnús Helgason.

Hluti af verki Erwin Van Der Werve. Ljósmynd: Magnús Helgason.

Hluti af verki Baldurs Geirs. Ljósmynd: Baldur Geir Bragason.

Hluti af verkum Baldurs Geirs og Ingunnar Fjólu. Ljósmynd: Magnús Helgason.

Erwin van der Werve sýnir fjölmörg málverk og teikningar sem unnin eru á pappír og striga með blandaðri tækni. Þau hanga um allt rýmið, í öllum sölum og á öllum hæðum og halda þannig utan um sýninguna líkt og húsið sjálft. Þetta eru óhlutbundin og óræð form sem minna á arkítektúr Verksmiðjunnar. Maður veit stundum varla hvar þau enda og veggirnir taka við. 

Verk Magnúsar eru í austursalnum. Hann er þekktur fyrir málverk sem hann setur saman úr fundnum efnivið en kveðst fljótt hafa áttað sig á því að hér, í þessu húsi, þyrfti hann að vinna á annan hátt en hann er vanur. „Mér hafði verið ráðlagt að reyna ekki að yfirvinna rýmið heldur beygja mig undir það. Þetta líkist pínu hugmyndafræðinni á bak við júdó þar sem maður notar styrk andstæðingsins til þess að sigra hann, kannski ekki alveg sambærilegt en samt,“ segir Magnús sem leitaði aftur í grunninn, í leikinn og sköpunargleðina sem hann segir að hafi einkennt vinnu sína þegar hann var nýútskrifaður úr listnámi og tók sig ekki of alvarlega. 

Ljósmynd: Magnús Helgason.

„Ég kom hingað inn með verkfæri, efnivið og ómótaðar hugmyndir sem duttu smám saman upp á veggina. Ég held ég hafi aldrei skemmt mér svona vel við að setja upp sýningu. Þetta eru alls konar vondar hugmyndir. Eins og til dæmis lyktarverkið Ariel,“ segir hann og bendir á silfurlitann þurrkara sem stendur á miðju gólfinu og hamast við að þurrka bleikt handklæði með lágværum drunum meðan hann dælir út úr sér millistéttarilminum Ariel eins og Magnús kallar þessa vinsælu þvottaefnislykt.

„Svo er ég líka með nokkur segulstálverk sem eru ný af nálinni,“ segir Magnús og um leið áttar blaðamaður sig á því að ýmsir hlutir sem hún hélt í fljótu bragði að héngu niður úr loftinu eða væru festir með glæru snæri svífa hreinlega um í lausu lofti. Gaffall laðast kröftuglega að sterku segulstáli en nær ekki alla leið því hann er tjóðraður í spotta. Tómarúmið, þessir örfáu sentimetrar sem upp á vantar, er hlaðið spennu. Þetta eru skemmtileg verk og manni finnst að þau hljóti líka að vera þrungin merkingu. „Nei. Ég fékk bara dellu fyrir segulstáli. Það er ekkert dýpra á bak við þetta,“ segir Magnús. „Þetta eru augnablik eða einhverskonar dægurflugur. Svo finnst mér þetta líka bara fallegt. Það er kannski það mikilvægasta. Að búa til eitthvað fallegt.“

Sýningunni Við hlið lýkur sunnudaginn 10. júní. Verksmiðjan á Hjalteyri er opin þriðjudaga til sunnudaga milli kl. 14:00 og 17:00. 

Þórgunnur Oddsdóttir


Aðalmynd með grein er af Magnúsi Helgasyni myndlistarmanni og sýningarstjóra sýningarinnar. Þórgunnur Oddsdóttir tók myndina.

Vefsíður listamannana:
Erwin van der Werve:  www.erwinvanderwerve.nl
Ingunn Fjóla Ingþórsdóttir: ingunnfjola.net
Magnús Helgason: magnushelgason.com
Baldur Geir: Kemur síðar.

Verksmiðjan: verksmidjanhjalteyri.com

Verðlaunalistamaðurinn Guðný Guðmundsdóttir

Verðlaunalistamaðurinn Guðný Guðmundsdóttir

Verðlaunalistamaðurinn Guðný Guðmundsdóttir

Guðný Guðmundsdóttir er myndlistarkona í Berlín. Ég hitti Guðnýju á hverfisbar í Mitte hverfi Berlínarborgar sem er leynistaður þeirra sem búið hafa lengi í borginni. Það er vel við hæfi. Guðný hefur búið í Mitte hverfi í næstum áratug og þar áður í Hamborg í tólf ár þar sem hún lærði myndlist í HfbK. Tilefni hittingsins er að nýlega vann Guðný myndlistarverðlaun í fyrrverandi heimaborg sinni. Meira um það síðar.

 Guðný ólst upp á 8. áratugnum í Seljahverfinu en var með annan fótinn á Baldursgötunni og miðbænum þar sem amma hennar bjó. Guðný hefur ekki sýnt mikið á Íslandi en minnistæðar eru einkasýningar í Listasafni ASI árið 2003 og ári síðar í Ásmundarsafni og árið 2009 í Hafnaborg og núna síðast í Týsgallerí árið 2014.

Guðný gerir list sem yfirleitt frekar efnislega viðkvæm og krefst líkamlegrar nærveru frekar en að vera gerð fyrir instagram. Hver lína á sitt andartak á blaðinu og skúlptúrar eru oft úr pappír, plastfilmum og öðru léttu efni. Þegar haft er í huga að upphaflega útskrifaðist Guðný úr keramikdeild Myndlista- og handíðaskólans kemur ekki á óvart að leir kemur við sögu í mörgum verkanna.

Allar myndirnar í greininni eru frá sýningunni „Swing by 2“ í Poolhaus gallery, Hamborg, Þýskalandi. Nafn innsetningarinnar er „Der ewige Tee“. Ljósmyndari: Jan Bauer.

‘Það var þannig að Bernd og Ingeborg Kahnert fluttu frá Sviss til heimaslóðanna í Hamborg til að eyða ævikvöldinu og flytja til Blankenese sem er gamalt fiskiþorp á jaðri Hamborgar. Þorpið stendur við Elfurá. Þarna býr mikið af fólki sem veit ekki aura sinna tal en veit kannski ekki mikið um myndlist eða menningu yfir höfuð. Þetta er það sem er sagt í Hamborg um þá sem búa í Blankenese. Kahnert hjónin langaði að fá líf í kringum sig og höfðu keypt húsnæði sem er sundlaug og tehús, upphaflega frá 3. áratugnum. Það hafði verið semsagt yfirbyggt og tengt saman í japönskum stíl á 8. áratugnum. Á tímabili hafði sundlaugin meira að segja verið í eigu hins goðsagnakennda Axels Springer. Hann var svo langur að hann gnæfði yfir alla. Svo gekk hann helst um á háum herrahælum til að sýnast ennþá hærri. Hann lét sig samt hafa það og fór stundum úr skónum og synti í lauginni sinni. Ekki löngu eftir að Springer seldi eignina frá sér, um miðjan 9. áratuginn, féll staðurinn í niðurníðslu en fyrir nokkrum árum létu svo Kahnert hjónin gera þetta upp með það fyrir augum að þarna gæti verið sýningarhald og ýmislegt annað menningartengt.’

Kahnert hjónin byrjuðu nýlega að safna myndlist og komust þannig í glæsilegan hóp safnara í Þýskalandi. Það eru fleiri myndlistarsafnarar í Þýskalandi en í nokkru öðru Evrópulandi.

‘Það eru skiptar skoðanir um það af hverju fólk byrjar að safna. Mörgum finnst sem myndlistin hafi verið tekin hálfpartinn í gíslingu af auðkýfingum og fólki af aðalsættum sem kannski fyrir svona tíu, fimmtán árum vissi hvorki haus né sporð á samtímamyndlist eða listasögu yfir höfuð, sérstaklega eftir stríð.’

Hvað sem því líður þá hafa Kahnert hjónin tekið upp á því að safna og sýna myndlist. Þau buðu Guðnýju að vera með einkasýningu sem átti sér stað í desember síðastliðnum. Boðið kom með ársfyrirvara og var vandað vel að öllum undirbúningi.

‘Þjóðverjar taka hlutina föstum tökum og vilja gera vel. Það er ekki kastað til á síðustu stundu. Virðing fyrir verkinu sem og hugsmíðum á sér svo langa sögu. Myndlist er svo hátt metin og vinna og tími myndlistarmanna ekki tekinn sem sjálfsögðum hlut.’

Það er skemmtilegt við þetta verkefni hjónanna er að þau skipuðu tvískipta óháða dómnefnd sem velur listamann ársins og hlýtur hann verðlaunapeninga. Í dómnefnd er hópur fagfólks og svo er líka hópur nágranna og allir hafa jafnt atkvæðavægi. Það myndast ákeðinn núningur og samtal á milli lærðra og leikra. Þannig vill Kahnert fólkið virkja nágranna sinna og vekja á myndlist og skapa stemmingu í hverfinu. Þetta hefur heppnast vel enda vanda þau sig mjög til verka. Það vill svo vel til að Guðný vann þessi verðlaun fyrir bestu sýningu í ‘Poolhaus’ árið 2016 og verkin því náð að sannfæra báða hópana um hversu framúrskarandi hennar verk séu. Vissulega eru listasöfnun einkaaðila stór og mikilvægur hluti í stuðningskerfi listamanna. Margra alda hefð er fyrir þessu meðal borgara- og yfirstéttarinnar og mikil þekking hefur safnast fyrir sem hefur skilað sér í stórkostlegum einkasöfnum. Ingvild Götz safnið í München og Harald Falkenberg safnið í Hamborg eru ágætis dæmi.

‘Þetta eru virkilega vel ígrunduð söfn sem hafa líka byggst upp á frekar löngum tíma., segir Guðný.

Það er samt ekki alltaf það sem er í gangi.

‘Gestir á verðlaunafhendingunni voru bland af fólki úr hverfinu og myndlistarsenunni í Hamborg. Við sátum þarna ég og sem deildi með mér verðlaununum [innskot: á listamannaspjallinu]og það spunnust upp umræður um það hvort gestunum þætti mikilvægt að fá útskýringar á verkunum. Sumum þótti það mjög mikilvægt en mér fannst það koma skemmtilega á óvart að það var þarna sérstaklega einn maður sem tók til máls og fleiri menn með honum sem vildu helst ekki kynnast listamanninum eða hans upphaflegu hugmynd. Þeim fannst meira varið í að njóta listaverksins augliti til augliti án útskýringa frá listamanninum sjálfum. Maður skynjaði þarna smá von þegar hann sagði það þessi maður vegna þess að það hefur aukist svo mikið að fólkið sem er allt í einu komið upp á dekk í listheiminum að það þarf sumt mikla persónulega athygli frá listamanninum. Hún eykst jafnt og þétt krafan um tíma listamannsins, félagsskap og í raun og veru er þessi tilhneiging að skreyta sig út á við með listinni. Listamaðurinn er stundum orðinn að einhverju svona sirkusdýri og listin að einskonar leiktjöldum í veislum hjá ríku fólki. Þetta var ekki alveg svona ýkt fyrir um svona tuttugu árum í Þýskalandi en frá því um 2000 hefur orðið mikill uppgangur hjá yfirstéttinni og aðlinum í Þýskalandi. Þetta fólk er farið að láta bera meira á sér og gera kröfur.

Guðný hefur margt til málana að leggja enda þekkir hún senuna vel. Við höfum lokið við ´Schinekenkäsertoast’ sem barþjónninn bjó til fyrir okkur af mikilli kostgæfni og virðingu fyrir eigin starfi. Nokkrum mánuðum síðar þegar viðtalið er fullklárað höfum við komist að því að barþjóninn hafi skyndilega orðið bráðkvaddur. Heimurinn er hverfull. Við yfirgefum leynistaðinn og höldum út á vit borgarinnar.

 Hulda Rós Guðnadóttir


Vídeóið með greininni er verk Huldu Rósar. Meira um það:  www.whiterabbitonline.org

Vefsíða Guðnýjar: www.gudnygudmundsdottir.com/visual-artist

 Ljósmyndir með grein: Jan Bauer / Courtesy Gudny Gudmundsdottir

Ástríðufull postulínsverk og óþægilegar staðreyndir

Ástríðufull postulínsverk og óþægilegar staðreyndir

Ástríðufull postulínsverk og óþægilegar staðreyndir

Hildigunnur Birgisdóttir opnaði nýverið sýninguna a) b) c) d) e) & f) í sýningarsal i8. Sýningin er fyrsta einkasýning hennar í galleríinu en hún gékk nýverið til liðs við þá listamenn sem i8 sýnir. Á sýningunni má sjá risastórt persónulegt verk, Óþægilegar staðreyndir, sem nær yfir stóran hluta rýmisins. Þetta er veggfóður sem býr yfir tveimur vandræðanlegum leyndamálum Hildigunnar en þau eru dulkóðuð í gömlu stafrófi frá árinu 1894. Að auki eru á sýningunni smágerð ástríðufull postúlínsverk, pappírsverk, litlir bronsskúlptúrar ásamt vídeóverki sem skoðar tilgang eða tilgangsleysi stöðugrar upplýsingasöfnunar mannkynsins. artzine skrapp í i8 rétt fyrir opnun og spurði Hildigunni út í sýninguna, listina og kerfisáráttuna.

Hildigunnur, hvað getur þú sagt mér um þína fyrstu sýningu í i8 og titil hennar: a) b) c) d) e) & f)?

Eins og oft áður er ég að vinna með kerfi og kerfisleysur og hvernig maðurinn er fastur í þeirri hugsun. Ég á í ástar- og hatursambandi við kerfi og mér finnst þau heillandi. Mér finnst gaman þegar kerfi eru berskjölduð og þegar það kemst upp um þau eða að þau ganga ekki upp og oft finnst mér það vera raunin. Umhverfið í kringum okkur er mjög sjálfhverft, þ.e. að við komumst ekki út úr þessu skynjanakerfi sem við sjálf erum, augu okkar, heilinn okkar, líkaminn okkar, maðurinn sem slíkur. Með verkum mínum er ég að reyna að toga mig í aðra átt og sjá eitthvað frá örlitlu öðru sjónarhorni en mér er ætlað. Sum kerfi eru náttúruleg kerfi, önnur eru eitthvað sem við búum til, samfélagsleg kerfi og eitthvað slíkt. Við getum alveg dregið tilvist þeirra í efa. Það er það sem liggur að baki eiginlega öllum verkunum hér á sýningunni. Birtingarmyndir verkanna á sýningunni eru ólíkar. Hér eru myndbandsverk, verk steypt í brons, postulínsverk, prentverk og einhverskonar hendingar eða lágmyndir. Titill sýningarinnar dregur nafn sitt af einni tegund verka á sýningunni. Það eru sex tegundir verka, sex viðfangsefni eða hráefni og ein tegundin, verkið c) heitir Flokkar a)-f) og þaðan kemur titillinn.

Í texta Tess Denman-Cleaver sem fylgir sýningunni er vísað í þessi hráefni sem þú notast við í sýningunni. Hvað meinar þú með hráefnum?

Textinn í sýningarskránni er eftir heimspekinginn Tess Denman-Cleaver og er unninn upp úr samtali sem hún átti við mig í tengslum við sýninguna. Textinn er í raun hennar verk og hluti af sýningunni. Varðandi hráefnin þá eru þau sex talsins og þau þurfa ekki að vera fleiri. Það voru þessir ákveðnu flokkar sem þurfti á þessa sýningu. Þetta er alltaf spurning um hvenær er sýning orðin sýning? Hvenær er verkinu lokið? Það er óþarfi að bæta við fleiri hráefnum ef uppskriftin er góð!

Þú hefur ekki bundið þið við einn listmiðil í gegnum tíðina heldur verið óhrædd við að prófa alls kyns miðla. Hvað veldur?

Ég er frekar nýjungagjörn og mér finnst gaman að finna upp leiðir. Ég fer ekkert endilega í mikla rannsóknarvinnu heldur fæ ég frekar yfirborðslega tilfinningu fyrir miðlinum og prufa mig áfram. Þegar ég geri grafík þá geri ég yfirleitt hallærislega grafík og ekki endilega til að fjöldaframleiða, þó grafíkverk hafi upphaflega verið hugsuð til fjöldaframleiðslu. Mér finnst þessi barnslega nálgun áhugaverð aðferð og þess vegna geri ég oft skrítnari hluti fyrir vikið. Svo get ég fengið leið á einhverri aðferð og þá geri ég það ekki aftur. Þegar ég er að reyna að bera kennsl á kerfi og kerfisleysur eða uppbrot á kerfinu og þegar hugmyndin sprettur fram, þá tekur hún stjórnina og tekur á sig mynd. Það er til dæmis eitt verk hérna sem varð að vera steypt í postulín og það var engin önnur leið!

Þú varst að tala um grafík áðan og hér í sýningarrýminu sjáum við heilmikila grafík, veggfóður upp um alla veggi. Er þetta kerfi?

Þetta er stafróf sem fundið var upp fyrir afmarkaðan hóp árið 1894. Ég gaf því þessa listfræðilegu liti, grunnlitina ásamt grænum. Ef maður hefur lykilinn að stafrófinu þá getur veggfóðrið ljóstrað upp vandræðalegum leyndarmálum um mig. Það eru tvö leyndamál. Þau eru á ensku og þau eru staðbundin, því þau gerðust í þessu rými. Ég er gamall starfsmaður i8 og ég hef séð hverja einustu sýningu sem hefur verið sett upp í þessu rými. Mig langaði að gera verk byggt á því og sem væri persónulega staðbundið þessu rými. Það er ekki nauðsynlegt að aðrir átti sig á leyndamálunum en þetta var mikilvægt fyrir mig.

Þú ert síspyrjandi í þinni listsköpun. Er það forvitnin sem drífur þig áfram?

Já, algjörlega!

Færðu einhvern tímann svar?

Stundum! Fyrir mig er það mikilvægt að róta upp þessum spurningum, vera forvitinn, rýna, pota og spyrja. Það víkkar sjóndeildarhringinn, þá verð ég fróðari. Svörin eru ekki endilega áþreifanleg. Svörin koma til mín sem meiri vitneskja og víðsýni. Þegar þú sérð eitthvað sem þú hefur aldrei séð áður, það er svar útaf fyrir sig.

Af hverju svona litlir hlutir og smágerð verk?

Mér finnst litlir hlutir oft virkja stærri svæði. Ég hef alltaf unnið með litla hluti og ég heillast af smáhlutum. Mér finnst ofsalega fallegt að vera með stóran tóman vegg og svo er ein rauð doppa, ég fell í stafi! Ef mikil natni og hugsun er lögð í þessa eina rauðu doppu, þá getur hún haft jafn mikið vægi og heilt veggfóður. Á tímabili voru verkin farin að stækka en síðan minnkuðu þau aftur því ég þurfti að geta flutt verkin með mér án mikilla vandræða. Verkin eru jafn stór og hugmyndin kallar á. Bronshillurnar eru litlar af því að hillur eru það að öllu jöfnu ekki. Hillur eru venjulegar stórar og stöndugar og eiga að þjóna sínu hlutverki sem bókahillur eða annað. Þessar hillur eru litlar, úr góðum málmi og einstakar.

Hvað viltu segja við fólk sem finnst samtímalist flókin og gefur sér ekki tíma í að rýna og spyrja?

Fólk heldur oft að það megi ekki halda það sem þeim finnst í upphafi. Þú kemur bara á sýningu eins og þú ert klæddur og eins og þín reynsla segir til um og það er þín leið til að skoða sýningu. Það er ekki til nein önnur leið en sú. Ef það er eitthvað sem kveikir í manni þá leitar maður frekari svara eða upplýsinga. Það er engin ein leið til að skoða sýningu.

Nú hefur þú fengist mikið við kennslu m.a við Listaháskólann og Myndlistarskólann í Reykjavík. Hefur kennslan mikil áhrif á þig sem listamann, er kennslan þér mikill innblástur?

Magnús Pálsson sagði að sjálfsögðu að kennslan væri klikkaðasta listgreinin. Að einhverju leyti finnst mér það líka. Ég hef kennt síðan ég var tvítug og ég hef þróast mikið sem kennari ásamt því að þróast sem manneskja og sem listamaður. Mér finnst æðislegt að kenna og mér finnst ég alltaf verða betri og betri kennari. Ég vona að það sé rétt! Ég er ekki kennaramenntuð og það hafa margir hjálpað mér í kennslunni, samkennarar og vinir. Það eru nokkrar leiðir til að læra og ein leið er að prófa sig áfram og læra af mistökunum. Í seinni tíð er ég er alltaf að kenna minna og minna, það er að segja því meira sem ég sleppi kennslunni og mæti fólki eins og ég er og mæti nemendum þar sem þeir eru því meira fæ ég út úr kennslunni og vonandi nemendurnir líka. Ég er alltaf að sjá það betur og betur hvað kennslan skiptir mig miklu máli.

Í blöðung sem fylgir sýningunni segir: „Verk Hildigunnar afhjúpa annmarka, sérvisku og fjarstæðukennd atriði sem finna má í sköruninni á milli hugsjónar og mannlegra skilningskerfa. Slíkur ágangur kemur sér ekki bara vel, heldur liggur hann til grundvallar verkum Hildigunnar, og gerir áhorfandann óvænt að miðju alheimsins.“ 

Hvernig gerir þessi ágangur áhorfandann óvænt að miðju alheimsins?

Við erum föst í þessum líkama og við erum búin að búa til öll þessi kerfi og þau þjóna okkur á hinn og þennan háttinn. Allt þetta finnst mér áhugavert og mér finnst ég öðlast meiri visku og meiri skilning á því hvað lífið er með því að skoða og grandskoða hvernig við vinnum úr þessum skynjunargögnum sem eru allt í kringum okkur. Það sem mér finnst svo skemmtilegt við myndlist, það er að víkka sjóndeildarhringinn og bjóða fólki upp á annað sjónarhorn eða nýja upplifun. Stundum er það bara eitthvað sáraeinfalt og stundum flóknana. Það að við komum út af sýningu aðeins fróðari heldur en þegar við löbbuðum inn. Það er það sem hefur alltaf heillað mig við myndlist og það er þess vegna sem ég er myndlistarmaður. Áhrifin sem myndlist getur haft eru svo mögnuð. Þetta augnablik þegar ég heillast af verki og það breytir einhverju inni í mér – það breytir því hvernig ég horfi á heiminn. Þannig finnst mér að myndlist ætti að vera. Maðurinn er fastur í sínum eigin heimi og verður óvænt að miðju alheimsins. Það er það sem er svo gaman. Að vera meðvitaður og verða fyrir áhrifum.

 artzine þakkar Hildigunni fyrir spjallið og óskar henni góðs gengis í framtíðinni.

Ástríður Magnúsdóttir


Ljósmyndir: Daníel Magnússon
Upplýsingar um listamanninn: i8.is

UA-76827897-1

Pin It on Pinterest